Βιβλιοπαρουσίαση: "Η εθνική συνείδηση ως έννοια και ως αντίληψη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο" του Γεωργίου Σύρου

   Προτού αναφερθούμε στα περιεχόμενα αυτού του εξαιρετικά ενδιαφέροντος βιβλίου, ας διατυπώσουμε ένα γενναίο πλην αδιάψευστο αξίωμα. Η Αλήθεια, ιδίως η απτόμενη ανθρωπιστικών πεδίων, πρέπει να αναζητείται έξωθεν του ελληνικού πανεπιστημίου. Κάθε έδρα αυτού αποτελεί τσιφλίκι ενός καθηγητού αναδειχθέντος υπό συστήματος ευνοιοκρατίας και συνδιαλλαγών και κυριολεκτικώς ανεξελέγκτου. Ουδόλως τυχαίως, αυτό το πανεπιστήμιο κατέστη σφηκοφωλεά της μηδενιστικής μετανεωτερικής Αριστεράς, προωθεί επιγόνους του Φαλμεράϋερ και κρατεί μακριά του ανθρώπους σαν τον Κ.Παπαρρηγόπουλο, τον Π.Κονδύλη και τον Δ.Νανόπουλο. Βεβαίως, η όποια ανεπάρκεια των φερομένων ως ακαδημαϊκών δεν δύναται να νοθεύσει τις θεωρητικές αρχές και επιταγές της ακαδημαϊκής ερεύνης. Και θαρρώ πως το παρόν πόνημα, με 1150 βιβλιογραφικές παραπομπές και υποδειγματική χρήση της ελληνικής γλώσσης, είναι καθ' όλα αξιόπιστο ακαδημαϊκά. H "εθνική συνείδηση ως έννοια και ως αντίληψη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο" του νομικού και ιστορικού ερευνητή Γεωργίου Σύρου (Εκδόσεις Έκτωρ, 2020) ερείδεται σε μία εντυπωσιακή αποδελτίωση εκατοντάδων πρωτογενών πηγών της αρχαιοελληνικής και όχι μόνο γραμματείας. Επιπλέον, παρατίθενται ισάριθμα αποσπάσματα κειμένων, προκειμένου να είναι εφικτή η σύγκρισή τους με το πρωτότυπο. Πρόκειται για ένα έργο ζωής, που έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία και είχαμε ανάγκη. 

   Ο σκοπός του βιβλίου διατρανώνεται στον τίτλο του: είναι η απόδειξη του γεγονότος ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πλήρη συνείδηση των ιδιαιτεροτήτων που διέκριναν τις κοινότητές τους από τους "βαρβάρους", ότι ανεξαρτήτως της πολιτικής οργανώσεως των πόλεων-κρατών υφίστατο ένα ενιαίο έθνος Ελλήνων. Από την ομηρική εκστρατεία των Αχαιών και τους πανελληνίους Ολυμπιακούς αγώνες έως τους Περσικούς πολέμους και το όραμα του Ισοκράτους περί ενοποιήσεως των Ελλήνων που εξεπλήρωσαν οι Μακεδόνες, καταδεικνύεται εύκολα και αναντίρρητα η πολιτισμική και κατ' επέκταση εθνική ενότητα των απανταχού Ελλήνων. Αυτή η πραγματικότητα έρχεται σε ρήξη με την θεωρία της Νεωτερικότητος, δηλαδή του φιλοσοφικού ρεύματος που ποδηγέτησε την δυτική σκέψη μετά τον Διαφωτισμό, σύμφωνα με την οποία η εθνική συνείδηση έπεται της οικονομικής και πολιτικής οργανώσεως ως παράγωγό της. Ωστόσο, το έθνος -δηλαδή η κοινότητα που σχηματίζει το κράτος- προϋπάρχει του κράτους. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, παρά την πολιτική διάσπασή των, φαίνεται ότι είχαν ολιστικότερη αντίληψη της έννοιας του έθνους. Κατά τον Ηρόδοτο, το Ἔθνος πηγάζει από μία κοινότητα, της οποίας τα μέλη έχουν κοινή καταγωγή (ὅμαιμον), κοινή παράδοση, κοινή θρησκεία και κοινή γλώσσα. Ο κ.Σύρος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο ὅμαιμον, διότι αποτελεί την εννοιολογική συνιστώσα του έθνους που έχει βληθεί πλείστα από τις νεωτερικές ιδεοληψίες. Από τα ομηρικά γένη έως την κλασική Αθήνα, όπου πολίτης εθεωρείτο όστις είχε και πατέρα και μητέρα αθηναϊκής καταγωγής, καταδεικνύεται εξίσου εύκολα και αναντίρρητα η αξία αυτής της συνιστώσας στην συνείδηση των Ελλήνων. Κατ' αυτόν τον τρόπο, καταρρίπτεται και η σύγχρονη θεωρία της Μετανεωτερικότητος που υποστηρίζει με βλακώδες θράσος ότι τα έθνη και οι φυλές συνιστούν κοινωνικά κατασκευάσματα της ρομαντικής περιόδου. 

   Στο εισαγωγικό μέρος του βιβλίου, ο κ.Σύρος διασαφηνίζει τα μεθοδολογικά του εργαλεία και αναλύει έννοιες και θεματικές όπως το έθνος, η εθνική συνείδηση, η ερμηνεία της ιστορίας, η διαχρονία του ελληνισμού ως εθνικής ενότητος και οι παρερμηνείες νεοτεύκτων ιδεολογιών. Στο κύριο μέρος, στοιχειοθετούνται και εξετάζονται επισταμένως οι μορφές εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων από την εποχή των πρώτων αποικιστικών κυμάτων έως και την αλληλεπίδραση με την Ρώμη, με παράθεση, ανάλυση και ερμηνεία της μαρτυρίας σημαινουσών προσωπικοτήτων του αρχαίου Ελληνισμού. 

   Το παρόν πόνημα συνιστάται ανεπιφύλακτα στους λάτρεις της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού έθνους, σε όσους αναζητούν μία δομημένη επιχειρηματολογία εναντίον της ιδεολογικής τυραννίας του εθνομηδενισμού... 

Γιάννης Σαρρής