28 Δεκεμβρίου 2021

Τα αξιώματα της Πολιτικής Γεωγραφίας κατά τον Friedrich Ratzel

O Friedrich Ratzel

    Ο Friedrich Ratzel (1844–1904) ήταν διαπρεπής Γερμανός γεωγράφος και εθνογράφος, ο οποίος σε περισσότερες από 1200 πραγματείες εξέφρασε τους προβληματισμούς του επί διαφόρων επιστημονικών πεδίων. Επιπλέον, ως εξέχον μέλος του "Θετικιστικού κύκλου της Λειψίας", από κοινού με πολλούς ακόμη θετικιστές Γερμανούς επιστήμονες, επιδόθηκε σε επιστημολογικές συζητήσεις αναφορικά με τις δυνατότητες συγκλίσεως των επιστημών. Ο κύκλος της Λειψίας υπεστήριξε ότι η εξέλιξη πολιτισμών, κοινωνιών, θεσμών και προσωπικοτήτων συνιστά έναν εξελισσόμενο και διαφοροποιούμενο νόμο, ο οποίος δημιουργεί μέσα στην ιστορία μία συνεχή σειρά δομών. Κάθε κατάσταση εξηγείται από τις πρωτύτερες αυτής καταστάσεις, βάσει νόμων που πηγάζουν από την συστηματική και επαγωγική a posteriori κατανόηση εκείνων. Εφαρμόζοντας λοιπόν τοιαύτη μεθοδολογία, o Ratzel έμεινε γνωστός για τις αναλύσεις του στην Πολιτική Γεωγραφία, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο είναι γεωγραφία στην υπηρεσία του κράτους και της πολιτικής. Συνεπώς, επρόκειτο περί ενός προδρόμου της επιστήμης της Γεωπολιτικής. 

13 Δεκεμβρίου 2021

Μαγείες και μυθολογίες στον κόσμο που έρχεται

 Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος, διεθνολόγος. CognoscoTeam.gr 

  Κάποτε στον κόσμο κυριαρχούσαν μυστικές δυνάμεις. Επί χιλιετίες, από τον πρώτο καιρό που η ανθρωπότητα ανέπτυξε τις νοητικές, αφηγηματικές και συμβολικές της δυνατότητες, η πραγματικότητα ερμηνευόταν ως ένα βασίλειο συνύπαρξης του ορατού και του αοράτου. Στους ουρανούς και τη γη, σε πηγές, σπήλαια, ζώα και εποχές του χρόνου, δέσποζαν θεοί και δαιμόνια. Μάγοι, ιερείς, αλλά και απλοί άνθρωποι έψαχναν και μετέδιδαν μεθόδους επαφής μεταξύ κόσμων. Η ίδια η κτίση σχηματιζόταν γύρω από συγκεκριμένους άξονες και σχήματα, αποκαλύπτοντας δομή και νόημα που αφορούσε άμεσα τη ζωή των θνητών. Ισχυρά σύμβολα συσπείρωναν τις ομάδες και υπενθύμιζαν αιώνιες αρχές. Πέρα από τον ορίζοντα του οικείου, στον χώρο και τις συνθήκες δηλαδή όπου η κάθε κοινότητα δεν είχε γνώση και εποπτεία του περιβάλλοντος, ελλόχευαν πλάσματα απειλητικά και φαινόμενα ομιχλώδη. Εκεί, στα σύνορα του γνωστού και του αγνώστου, του πολιτισμένου κόσμου και των βαρβάρων, της εμπειρίας και της διαίσθησης, γεννιόνταν μύστες και ήρωες, ενώ οι έξωθεν επιρροές αναγνωρίζονταν και αφομοιώνονταν.